ازدواج در اسلام به عنوان یک قرارداد مقدس و بخش مهمی از ساختار اجتماعی اسلام دیده می‌شود. این یک نهاد است که به ایجاد واحدهای خانواده کمک می‌کند و هماهنگی اجتماعی را حفظ می‌کند. رابطه بین شوهر و همسر بر اساس محبت، احترام و تعهد به دستورات الله است. اسلام ازدواج را به عنوان روشی برای ارضای خواسته‌های طبیعی به شیوه‌ای مشروع ترویج می‌کند و در عین حال رشد اخلاقی و روحانی را نیز تشویق می‌کند. این صفحه به اصول ازدواج در اسلام، حقوق و مسئولیت‌های همسران، و راهنمایی‌هایی که قرآن و حدیث ارائه می‌دهند، پرداخته است.
هدف ازدواج در اسلام فراتر از ارضای خواسته‌های جسمانی است. این یک شراکت است که در آن هر دو همسر برای ایجاد یک خانه محبت‌آمیز و هماهنگ با یکدیگر کار می‌کنند. ازدواج چارچوبی برای واحد خانواده فراهم می‌کند و به تأمین نیازهای مذهبی، احساسی و اجتماعی هر دو شریک کمک می‌کند. در اسلام، ازدواج فقط یک قرارداد بین دو فرد نیست، بلکه یک پیوند بین خانواده‌ها و جوامع است.
"و از نشانه‌های او این است که برای شما از خودتان همسرانی آفرید تا در آن‌ها آرامش بیابید؛ و میان شما محبت و رحمت قرار داد. یقیناً در این برای مردمی که فکر می‌کنند نشانه‌هایی است." 30:21
این آیه از سوره روم (30:21) به اهداف عاطفی و معنوی ازدواج اشاره می‌کند. این آیه تأکید می‌کند که ازدواج باید بین همسران آرامش، محبت و رحمت ایجاد کند، که آن را به بخش مهمی از زندگی و ایمان مسلمان تبدیل می‌کند.
در ازدواج اسلامی، هر دو همسر حقوق و مسئولیت‌هایی نسبت به یکدیگر دارند. این حقوق اطمینان می‌دهند که روابط متعادل، منصفانه و هماهنگ برقرار شود، جایی که هر دو شریک در رفاه خانواده سهیم هستند. اسلام بر احترام متقابل، مراقبت و حمایت در ازدواج تأکید دارد، با حقوق مشخصی که به هر دو همسر داده می‌شود.
"و با آن‌ها به نیکویی زندگی کنید. اگر از آن‌ها بدتان می‌آید، شاید از چیزی بدتان بیاید و الله در آن خیر زیادی قرار دهد." 4:19
این آیه اهمیت احترام و مهربانی متقابل در ازدواج را تأکید می‌کند، حتی در زمان‌های دشوار. این آیه همسران را تشویق می‌کند تا با یکدیگر با کرامت و همدلی رفتار کنند، با این امید که چالش‌ها را از طریق صبر و درک متقابل حل کنند.
قرارداد ازدواج در اسلام، که به آن نکاح گفته می‌شود، یک توافق قانونی و الزام‌آور بین شوهر و همسر است. این رسمی کردن توافق متقابل برای زندگی با هم در یک رابطه قانونی و محترمانه است. این قرارداد تنها یک تشریفات نیست بلکه بخش مهمی از ازدواج است که از حقوق هر دو همسر محافظت می‌کند.
قرارداد نکاح شامل جزئیاتی مانند مهریه (هدیه‌ای که شوهر به همسر خود می‌دهد) و شرایط رابطه است که ممکن است شامل توافقاتی درباره محل زندگی، مسئولیت‌ها و مسائل دیگر باشد. این قرارداد باید توسط دو شاهد، معمولاً اعضای خانواده یا اعضای معتبر جامعه، گواهی شود تا شفافیت و عدالت تضمین شود.
"و هنگامی که آن‌ها به طور قانونی با یکدیگر توافق کردند، از ازدواج با شوهران خود جلوگیری نکنید." 2:232
این آیه اهمیت موافقت متقابل در ازدواج را تأکید می‌کند و بیان می‌کند که هم مرد و هم زن باید آزادانه به اتحاد پیوسته و ازدواج آن‌ها باید بر اساس توافق و احترام متقابل باشد.
اسلام تأکید دارد که ازدواج باید بر اساس محبت، رحمت و درک متقابل بنا شود. رابطه بین شوهر و همسر تنها فیزیکی نیست، بلکه احساسی و معنوی نیز هست. قرآن اهمیت محبت و رحمت را در حفظ ازدواج موفق و هماهنگ تأکید می‌کند.
"اما اگر شما خوب عمل کنید و از الله بترسید، بدانید که الله همیشه از آنچه انجام می‌دهید آگاه است." 4:128
این آیه تأکید دارد که اعمال نیکو و محبت بین همسران باید با هدف خشنودی الله انجام شود. این آیه همسران را ترغیب می‌کند که به رفاه یکدیگر اولویت دهند و رابطه‌ای محبت‌آمیز برقرار کنند که الله را خوشنود کند.
اگرچه اسلام ازدواج را تشویق می‌کند و به آن اهمیت زیادی می‌دهد، اما همچنین می‌پذیرد که گاهی اوقات، باوجود تلاش‌ها، روابط ممکن است موفق نباشند. اسلام یک پروسه واضح برای طلاق ارائه می‌دهد که به هر دو همسر احترام می‌گذارد و عدالت را تضمین می‌کند. قرآن دستورالعمل‌هایی برای فرآیند طلاق (تلاق) دارد که شامل دوره انتظار (عده) و اهمیت برخورد منصفانه در هنگام جدایی است.
"طلاق دو بار است. سپس یا او را به روشی قابل قبول نگه دارید یا او را با مهربانی آزاد کنید." 2:229
این آیه طلاق را به عنوان آخرین راه حل تشویق می‌کند و خواستار عدالت و مهربانی در طول فرآیند است. همچنین تأکید دارد که پیش از نهایی شدن طلاق، باید تلاش برای مصالحه انجام شود. دوره انتظار (عده) زمان تفکر و امکان مصالحه است.
ازدواج پایه‌گذار جامعه اسلامی است و به عنوان یک اساس ضروری برای ایجاد یک جامعه قوی، اخلاقی و معنوی در نظر گرفته می‌شود. خانواده در جامعه اسلامی نقشی محوری دارد و اسلام اهمیت پرورش کودکان با محبت، مراقبت و احترام به ارزش‌های اسلامی را تأکید می‌کند. قرآن همسران را به انجام نقش‌های خود در ایجاد و نگهداری یک خانه آرام و محبت‌آمیز تشویق می‌کند.
"و کسانی که می‌گویند: 'پروردگارا، از میان همسران و فرزندان ما برای ما راحتی چشم‌ها را فراهم کن و ما را الگوی برای پرهیزگاران قرار ده.'" 25:74
این آیه اهمیت پرورش خانواده‌ای صالح را که به عنوان الگو برای جامعه باشد، نشان می‌دهد. این یک دعا است که الله خانواده را برکت دهد و راحتی، حمایت و ایمان برای زوجین و فرزندان آن‌ها فراهم کند.